Forex Trading: Cách chơi Forex hiệu quả cho người mới (Bí Kíp!)

Hello anh em! Lại là NhaoTrading đây, gương mặt thân quen chuyên đi “bóc phốt” mấy cái ảo tưởng trong giới trading đây. Hôm nay, Nhao sẽ cùng anh em nói về chủ đề mà ngày nào cũng có người hỏi: “Anh Nhao ơi, Forex là gì? Chơi sao cho hiệu quả? Kiếm tiền có dễ như mấy thằng thầy trên mạng nó chém gió không?”

Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn bạn hiểu rõ hơn về forex trading là gì và cách chơi forex hiệu quả. Cho dù bạn là người mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm, tôi tin rằng bạn sẽ tìm thấy những thông tin hữu ích để nâng cao kỹ năng giao dịch của mình.

Forex Trading Là Gì?

Forex Trading (Giao dịch ngoại hối) là hoạt động mua bán, trao đổi các loại tiền tệ trên thị trường ngoại hối toàn cầu. Đây là thị trường tài chính lớn nhất và có tính thanh khoản cao nhất thế giới, với khối lượng giao dịch hàng ngày lên tới hàng nghìn tỷ USD. Các nhà giao dịch Forex sẽ cố gắng kiếm tiền từ sự biến động của tỷ giá hối đoái giữa các cặp tiền tệ, ví dụ như cặp EUR/USD (Euro so với Đô la Mỹ), USD/JPY (Đô la Mỹ so với Yên Nhật), và nhiều cặp khác.

Nói dễ hiểu thì khi bạn tham gia giao dịch Forex, bạn sẽ mua một loại tiền và đồng thời bán một loại tiền khác. Lợi nhuận sẽ đến khi tỷ giá biến động theo hướng bạn kỳ vọng. Tuy nhiên, giống như mọi thị trường tài chính khác, tiềm năng kiếm lời cao cũng đồng nghĩa với rủi ro lớn. Đừng nghĩ đây là “món ăn nhanh” để làm giàu, vì thực tế thị trường này có thể “xơi tái” tài khoản của bạn chỉ trong tích tắc nếu không biết kiểm soát rủi ro và thiếu hiểu biết!

Vậy, nếu muốn tham gia, hãy chuẩn bị tâm lý kỹ và luôn nhớ rằng trong Forex, không có bữa ăn miễn phí!

Sự thật phũ phàng

Trước khi anh em kịp mơ mộng về biệt thự, siêu xe sau một đêm, Nhao phải dội ngay cho một gáo nước lạnh đây. Nghe đâu đó người ta bảo 90-95% trader thua lỗ, chỉ có một nhúm nhỏ, khoảng 5-10% là kiếm được tiền đều đặn từ cái chợ tiền tệ này. Thấy con số nó phũ phàng chưa? Ừ thì sự thật nó mất lòng, nhưng Nhao thà nói thẳng để anh em chuẩn bị tinh thần, còn hơn là để anh em cháy tài khoản rồi mới ngớ người ra. Thị trường này nó khốc liệt lắm, không phải cái máy ATM cho mấy tay mơ vào rút tiền đâu.

Vậy tại sao vẫn chơi? Mục tiêu thực tế là gì?

“Vậy sao vẫn có người đâm đầu vào, hả anh Nhao?” Anh em hỏi chí phải! Vì nếu anh em chịu khó cày cuốc, học hỏi tử tế, có kỷ luật thép và biết quản lý rủi ro như quản lý “nóc nhà” của mình ấy, thì Forex vẫn là một kênh có thể giúp anh em kiếm thêm thu nhập, thậm chí là một nghề tay trái ngon nghẻ. Ai pro hơn thì thành tay phải luôn cũng được. Nhưng nhớ cho Nhao nhé, là thêm thu nhập, hoặc một nghề nghiêm túc, chứ không phải là vé số đổi đời sau một đêm!

Trong cái bài viết dài ngoằng này, Nhao sẽ dốc hết ruột gan, chia sẻ tất tần tật những gì mình tích lũy được sau hơn 10 năm lăn lộn với đủ loại thị trường, từ chứng khoán, coin cò, đến cái chợ Forex đầy sóng gió này. Từ những kiến thức cơ bản nhất cho đến những sai lầm “ngu không tả nổi” mà chính Nhao cũng từng mắc phải (và trả giá bằng tiền mặt, đau lắm anh em ạ!). Mục tiêu cuối cùng là giúp anh em newbie, những “chú gà con” mới tập tò mò về Forex, có cái nhìn đúng đắn, tránh được những cú lừa ngoạn mục và không bị “cúng tiền oan” cho thị trường.

Mà tiện đây, nếu anh em nào còn mơ hồ “Forex là cái giống gì?” thì ghé qua đọc bài Tất tần tật về Forex cho người mới bắt đầu của Nhao trước đã nhé, cho nó thông não.

Hành trang cần chuẩn bị trước khi chơi Forex

Rồi, sau khi đã “thông não” và chấp nhận sự thật phũ phàng ở phần mở bài, giờ là lúc Nhao chỉ cho anh em cần chuẩn bị những “vũ khí” gì trước khi bước vào cái “chiến trường” Forex đầy cam go này. Đừng có tay không bắt giặc nhé, dễ “toang” lắm!

1. Kiến thức là VUA, kinh nghiệm là HOÀNG HẬU (Còn kỷ luật là THÁI THƯỢNG HOÀNG!)

• Học, học nữa, học mãi (nhưng phải học đúng chỗ):

  • “Đừng có nghĩ xem dăm ba cái video trên TikTok hay Youtube là thành trader pro được nhé anh em. Mấy cái đó nhiều khi toàn lùa gà trá hình thôi.” Phải chịu khó đọc sách, mò mẫm các khóa học (nhớ lựa thầy cho kỹ, đừng ham mấy khóa học làm giàu nhanh, toàn “khầy” dỏm thôi). Tham gia các diễn đàn, group uy tín để học hỏi kinh nghiệm từ người đi trước.

  • Nhao ngày xưa cũng tự mày mò là chính, sách vở đủ loại, từ phân tích kỹ thuật đến tâm lý giao dịch. Cứ cái gì thấy hay là “xơi” tuốt. Anh em có thể nghía qua mục Học Trading từ A-Z trên website của Nhao, cũng có nhiều bài bổ ích đấy.

• Tài khoản Demo: miễn phí, tội gì không xài!:

  • Hầu hết các sàn Forex uy tín đều cho anh em mở tài khoản Demo để chơi thử bằng tiền ảo. Cứ coi đây là cái ‘phòng gym’ cho não và kỹ năng của mình.” Anh em cứ tha hồ mà múa lệnh, thử đủ loại chiến lược, làm quen với cảm giác đặt lệnh, cắt lỗ, chốt lời. Cháy tài khoản demo chục lần còn hơn là nạp tiền thật vào rồi bay trong một nốt nhạc.

  • Kinh nghiệm của Nhao: Ngày xửa ngày xưa, lúc mới tập tọe, Nhao cũng cày nát mấy cái tài khoản demo. Cháy lên cháy xuống, có lúc nản muốn bỏ cuộc. Nhưng nhờ những lần ‘chết nháp’ đó mà mình mới vỡ ra được nhiều thứ, hiểu được cái thị trường này nó vận hành ra sao, và quan trọng nhất là hiểu được chính bản thân mình dễ bị ‘ngu’ ở những điểm nào.

2. Vốn đầu tư 

• “Anh Nhao ơi, bao nhiêu tiền thì chơi được Forex?” Đây là câu hỏi Nhao nghe đến nhàm cả tai. Về lý thuyết, nhiều sàn bây giờ cho anh em nạp chỉ vài chục đô, thậm chí chục đô cũng có. Nhưng Nhao khuyên thật lòng nhé, số tiền anh em định “quăng” vào cái thị trường này phải là tiền nhàn rỗi. Tức là nếu có lỡ mất trắng số tiền đó (khả năng này cao lắm đấy, nhất là với newbie), thì cuộc sống của anh em vẫn không bị ảnh hưởng, vợ con vẫn có cơm ăn áo mặc, không phải ra đê mà ở.

• “Tuyệt đối, Nhao nhấn mạnh là TUYỆT ĐỐI không bao giờ đi vay mượn, cắm cố tài sản để nạp tiền trade Forex. Cái áp lực tâm lý từ nợ nần nó sẽ đè cho anh em chết ngạt trước khi kịp thấy lợi nhuận.” Cứ từ từ, có ít chơi ít, tích lũy kinh nghiệm rồi hẵng tính chuyện tăng vốn.

3. Công cụ cần thiết 

• Máy tính/Laptop hoặc Smartphone “xịn xò” một chút: Đừng để đang canh lệnh ngon thì máy treo, mạng lag nhé, tức ói máu đấy. Kết nối Internet thì phải ổn định, không chập chờn như điện cao thế mùa mưa.

• Phần mềm giao dịch (Trading Platform): Phổ biến nhất hiện nay vẫn là MetaTrader 4 (MT4) và MetaTrader 5 (MT5). Hầu hết các sàn đều hỗ trợ hai nền tảng này. “Mới đầu nhìn vào có thể hơi rối mắt như ma trận, nhưng dùng vài lần là quen ngay thôi anh em.”

• Nền tảng phân tích biểu đồ: Ngoài biểu đồ có sẵn trên MT4/MT5, nhiều trader (trong đó có Nhao) thích dùng thêm TradingView. Nó trực quan, nhiều công cụ vẽ vời, phân tích hơn, lại có cả cộng đồng chia sẻ ý tưởng nữa. Anh em có thể tham khảo bài cách truy cập TradingView của Nhao.

• Một cuốn sổ (hoặc file Excel) để ghi chép nhật ký giao dịch: “Cái này nhiều ông lười lắm, nhưng nó cực kỳ quan trọng để theo dõi và cải thiện hiệu suất đấy.”

4. Tâm lý vững vàng

• “Đây mới là cái khó nhất này anh em! Kiến thức có thể học, công cụ có thể mua, nhưng rèn luyện tâm lý thì nó là cả một quá trình gian nan.” Thị trường nó lên xuống thất thường, tin tức tốt xấu dồn dập, lòng tham và nỗi sợ hãi nó cứ thay nhau “quật” mình.

• “Cái đầu phải lạnh để phân tích tình hình một cách khách quan, không bị cảm xúc chi phối. Trái tim phải đủ ‘sắt đá’ để dám cắt lỗ khi cần, nhưng cũng không được ‘vô cảm’ đến mức liều mạng, bất chấp rủi ro.”

• Phần này Nhao sẽ có một mục riêng để “mổ xẻ” kỹ hơn ở phía sau, vì nó xứng đáng được như vậy.

5. Tư duy đúng của một Trader (Không phải Con bạc trá hình):

Cái này Nhao phải nhắc đi nhắc lại, vì nó là nền tảng của mọi thứ.

• • Trading là một nghề, một công việc kinh doanh nghiêm túc, không phải trò may rủi:

    • “Nếu anh em xác định vào đây để ‘đỏ đen’ cho vui, thử vận may thì Nhao khuyên nên ra mua vé số, vừa nhanh vừa đỡ tốn thời gian học hỏi.” Muốn kiếm tiền bền vững từ Forex, anh em phải coi nó như một công việc kinh doanh: có kế hoạch, có chiến lược, có quản lý rủi ro, có đánh giá hiệu quả.

    • Nó đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc về thời gian, công sức để học hỏi và rèn luyện. Không có chuyện “ngồi mát ăn bát vàng” đâu.

  • Chấp nhận thua lỗ là một phần (tất yếu) của cuộc chơi:

    • “Không một ‘thánh’ nào trên đời này có thể dự đoán đúng thị trường 100% cả. Ngay cả Nhao chinh chiến hơn chục năm cũng có lúc ‘sml’ như thường.” Điều quan trọng không phải là cố gắng thắng mọi lệnh, mà là khi sai thì mất ít, còn khi đúng thì phải ăn cho “đẫm mồm”.

    • Thua lỗ là cơ hội để học hỏi, để xem lại hệ thống của mình có vấn đề ở đâu. Đừng để một vài lệnh thua làm anh em nhụt chí.

  • Kiên nhẫn và Kỷ luật – Hai “ông bạn vàng” của Trader:

    • Kiên nhẫn: Chờ đợi đúng tín hiệu, đúng thời điểm theo kế hoạch đã vạch ra mới vào lệnh. “Đừng có ngứa tay mà nhảy vào bắt dao rơi hay FOMO theo thị trường. Thị trường nó chạy 24/5, cơ hội không thiếu, chỉ sợ mình không đủ kiên nhẫn để chờ thôi.”

    • Kỷ luật: Đã đặt ra quy tắc (stop loss, take profit, khối lượng giao dịch…) thì phải tuân thủ nghiêm ngặt. “Cái này nói thì dễ, làm thì khó vcc. 90% newbie (và cả trader lâu năm đôi khi cũng thế) ‘chết’ vì thiếu kỷ luật, để cảm xúc nó lấn át lý trí.”

Đấy, sơ sơ là mấy cái “hành trang” cơ bản mà anh em cần chuẩn bị. Nghe thì có vẻ nhiều thứ lằng nhằng, nhưng tin Nhao đi, chuẩn bị càng kỹ thì tỷ lệ “sống sót” và thành công của anh em càng cao. Đừng có hấp tấp vội vàng “lao vào như thiêu thân”, dễ “cháy tài khoản” trong vòng một nốt nhạc lắm đấy!

Cách Chơi Forex Hiệu Quả Cho Người Mới

Chơi Forex, hay nói cách chuyên nghiệp hơn là giao dịch Forex, có thể mang lại nhiều cơ hội kiếm tiền, nhưng nó không hề đơn giản. Đặc biệt là đối với người mới, thị trường Forex có thể giống như “mê cung” đầy rẫy cạm bẫy nếu bạn không biết cách tiếp cận đúng. Dưới đây là hướng dẫn và các bước để chơi Forex hiệu quả cho người mới:

1. Học cơ bản trước đã!

• Trước khi lao vào giao dịch, bạn cần hiểu những khái niệm cơ bản như: Cặp tiền tệ, pip, lot, spread, đòn bẩy (leverage), ký quỹ (margin), cách tính pip/lot, cách tính khối lượng vào lệnh,  cách tính lời/lỗ…
• Tìm hiểu cách hoạt động của thị trường Forex, khung giờ giao dịch, những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá tiền tệ, và các loại lệnh như Market Order (lệnh thị trường), Limit Order (lệnh giới hạn)…
• Học qua các tài liệu đáng tin cậy, các khóa học trực tuyến hoặc video hướng dẫn trên mạng. Đừng vội vàng nhảy vào thị trường với tâm lý “mò mẫm”, vì như vậy chẳng khác nào đang chơi “xúc xắc” với số tiền của mình.

2. Chọn sàn giao dịch forex uy tín

Cái này quan trọng như việc anh em chọn vợ/chọn chồng vậy đó, chọn sai một ly là “đi” cả đời (hoặc ít nhất là “đi” cả tài khoản). [3 (FPT Shop)] Thị trường giờ vàng thau lẫn lộn, sàn lởm, sàn ôm lệnh nó mọc lên như nấm sau mưa, tinh vi lắm.

Tiêu chí chọn sàn “xịn” của Nhao:

• Giấy phép (License): Ưu tiên mấy thằng có giấy phép từ các cơ quan uy tín như ASIC (Úc), FCA (Anh), CySEC (Síp)… Mấy cái giấy phép từ đảo này đảo nọ thì Nhao không khoái lắm, nghe nó cứ “ảo ma canada”.
• Thời gian hoạt động: Mấy thằng mới toanh thì cũng nên cẩn thận. Sàn lâu năm thường có độ tin cậy cao hơn.
• Phí giao dịch (Spread, Commission, Swap): So sánh giữa các sàn. Spread giãn nở bất thường lúc có tin là một điểm trừ to đùng. Phí phải rõ ràng, minh bạch.
• Tốc độ nạp/rút tiền: Nạp thì nhanh như điện, rút thì ngâm cả tuần là có vấn đề rồi đó. Ưu tiên mấy sàn hỗ trợ cổng thanh toán phổ biến ở Việt Nam, nạp rút nhanh gọn.
• Nền tảng giao dịch (MT4/MT5): Đa số sàn uy tín đều có. [4 (Vietstock)]
• Hỗ trợ khách hàng (Support): Có hỗ trợ tiếng Việt không? Support có nhanh không? Có giải quyết vấn đề không hay chỉ trả lời qua loa cho xong chuyện?
• Đọc review, đánh giá: Lên các diễn đàn, group trader uy tín mà xem anh em đi trước nói gì về sàn đó. Nhưng cũng phải biết chắt lọc thông tin, vì nhiều khi cũng có “seeder” hoặc “dìm hàng” đối thủ.

Các sàn giao dịch uy tín mà Nhao muốn gợi ý:

• IC Martket: Spread thấp, đa dạng tài khoản.
• Exness: Nạp/rút tiền nhanh chóng.
• eToro: Tốt cho giao dịch copy.

3. Mở tài khoản giao dịch

Sau khi đã “tia” được một vài sàn ưng ý, giờ là lúc mở tài khoản.

• Demo trước, Real sau (Nhắc lại lần thứ N!):

  • Hầu hết các sàn đều cho mở tài khoản Demo miễn phí. Anh em cứ đăng ký, sàn sẽ cấp cho một số tiền ảo để tập tành giao dịch.

  • “Cứ ‘quẩy’ hết mình với tài khoản Demo đi anh em. Thử các loại lệnh, thử các chiến lược, làm quen với biểu đồ, chỉ báo. Cháy Demo còn hơn cháy Real, nhớ đấy!”

• Chọn loại tài khoản Real phù hợp:

  • Các sàn thường có nhiều loại tài khoản: Standard (Tiêu chuẩn), ECN, Cent, Mini, Micro… [2 (LiteFinance)]

  • “Newbie thì Nhao khuyên nên bắt đầu với tài khoản Cent hoặc Micro. Số tiền nạp tối thiểu thấp, rủi ro cũng nhỏ hơn, phù hợp để làm quen với cảm giác giao dịch bằng tiền thật mà không quá ‘đau ví’ nếu có thua lỗ.” Tài khoản Standard thì yêu cầu vốn cao hơn một chút. [2 (LiteFinance)]

  • ECN thì spread thường thấp hơn nhưng có thể mất commission, hợp với trader có kinh nghiệm hơn.

• Quy trình đăng ký và xác minh tài khoản (KYC):

  • Thường thì anh em cần cung cấp thông tin cá nhân, email, số điện thoại.

  • Để xác minh, sàn sẽ yêu cầu ảnh chụp CMND/CCCD/Hộ chiếu và giấy tờ xác minh địa chỉ (sao kê ngân hàng, hóa đơn điện nước…).

  • “Thủ tục này là bắt buộc theo quy định chống rửa tiền của quốc tế. Anh em cứ làm theo hướng dẫn của sàn, đừng ngại. Sàn nào mà bỏ qua bước này thì càng phải cẩn thận.”

4. Làm quen với nền tảng giao dịch (MT4/MT5)

Đây là công cụ chính để anh em chiến đấu. Giao diện ban đầu có thể hơi ngợp, nhưng mò mẫm một lúc là quen thôi.

• Tải và cài đặt: Thường thì trên website của sàn sẽ có link tải MT4/MT5 cho máy tính và cả app cho điện thoại.

• Đăng nhập: Dùng thông tin tài khoản (số tài khoản, mật khẩu, server) mà sàn đã cung cấp sau khi mở tài khoản.

• Các cửa sổ chính cần biết (Nhao sẽ nói theo giao diện MT4 trên máy tính cho phổ biến):

  • Market Watch (Bảng giá): Hiển thị danh sách các cặp tiền tệ, vàng, dầu… và giá Mua (Bid)/Bán (Ask) hiện tại của chúng. Muốn thêm bớt cặp tiền thì click chuột phải vào đây.

  • Navigator (Điều hướng): Chứa thông tin tài khoản, danh sách các chỉ báo (Indicators), Expert Advisors (EA – robot giao dịch), Scripts…

  • Chart (Biểu đồ): Đây là nơi anh em “soi” giá. Có thể mở nhiều biểu đồ cùng lúc, thay đổi khung thời gian (M1, M5, H1, D1…), loại biểu đồ (nến Nhật, đường, thanh…).

  • Terminal (Cửa sổ đầu cuối): Cực kỳ quan trọng!

    • Tab “Trade” (Giao dịch): Hiển thị các lệnh đang mở, số dư tài khoản, vốn, mức ký quỹ…

    • Tab “Account History” (Lịch sử tài khoản): Ghi lại tất cả các lệnh đã đóng, lời lỗ thế nào. “Chăm soi cái này để rút kinh nghiệm nhé anh em.”

    • Các tab khác như News (Tin tức), Mailbox (Hộp thư)…

• Cách mở biểu đồ mới, thêm/xóa chỉ báo cơ bản:

  • Mở biểu đồ: Từ Market Watch, kéo thả cặp tiền muốn xem vào vùng chart, hoặc chuột phải chọn “Chart Window”.

  • Thêm chỉ báo: Từ Navigator, tìm mục Indicators, chọn chỉ báo muốn dùng rồi kéo thả vào biểu đồ, hoặc click đúp.

  • “Đừng có tham lam mà nhét cả đống chỉ báo vào một biểu đồ nhé, rối mắt lắm, chả phân tích được gì đâu.”

5. Phát triển kế hoạch giao dịch rõ ràng

Mình đã có 1 bài viết riêng về các chiến lược giao dịch Forex bạn có thể tham khảo.

Đừng cố đi tìm “Chén Thánh” (Holy Grail) – một hệ thống giao dịch nào đó mà luôn thắng 100%. Nhao nói thẳng: NÓ MÉO TỒN TẠI!

• “Mỗi người có một tính cách, một khẩu vị rủi ro, một khung thời gian giao dịch ưa thích khác nhau. Vì vậy, hệ thống giao dịch hiệu quả với người này chưa chắc đã hiệu quả với người kia.”

• Hãy bắt đầu với một chiến lược đơn giản, dễ hiểu, dựa trên những kiến thức PTKT/PTCB mà anh em đã học. Ví dụ:

  • Giao dịch theo xu hướng (Trend Following): Vào lệnh Buy khi giá phá vỡ kháng cự trong xu hướng tăng, hoặc Sell khi giá phá vỡ hỗ trợ trong xu hướng giảm. Kết hợp với đường MA, RSI để xác nhận.

  • Giao dịch trong vùng giá đi ngang (Range Trading): Mua ở gần hỗ trợ, bán ở gần kháng cự khi thị trường sideway.

• Backtest (Kiểm tra lại trong quá khứ): “Đây là bước cực kỳ quan trọng mà nhiều newbie lười bỏ qua. Trước khi mang tiền thật ra ‘chiến’, hãy kiểm tra lại chiến lược của mình trên dữ liệu lịch sử xem nó có hoạt động tốt không, tỷ lệ thắng bao nhiêu, R:R thế nào, mức sụt giảm tài khoản tối đa (max drawdown) là bao nhiêu…”

• Nhật ký giao dịch (Trading Journal): “Như Nhao đã nói, ghi lại tất cả các lệnh đã thực hiện: lý do vào lệnh, cặp tiền, khối lượng, điểm vào, stop loss, take profit, kết quả (thắng/thua bao nhiêu pip/tiền), và quan trọng nhất là CẢM XÚC lúc đó của anh em. Đây là ‘kho báu’ để anh em nhìn lại, rút kinh nghiệm và cải thiện hệ thống của mình

6. Học quản lý vốn (Money Management)

Nhao xin khẳng định, quản lý vốn nó còn quan trọng hơn cả việc anh em phân tích kỹ thuật siêu đỉnh. Phân tích giỏi mà quản lý vốn như “thằng nghiện” thì cũng sớm “ra đê mà ở” thôi.

• Quy tắc 2% (hoặc thận trọng hơn là 1%):

  • “Đây là quy tắc vàng trong làng quản lý rủi ro. Tức là, anh em không bao giờ được phép mạo hiểm quá 1-2% tổng số vốn của mình cho MỘT LỆNH GIAO DỊCH.”

  • Ví dụ: Tài khoản 1000, thì mỗi lệnh sẽ chấp nhận rủi ro tối đa là 10-20$. “Nghe thì ít đúng không? Nhưng nó giúp anh em sống sót qua những chuỗi thua lỗ (mà chắc chắn sẽ có). Chứ chơi kiểu ‘tất tay’ một lệnh, sai một phát là coi như xong phim.”

• Tỷ lệ Risk:Reward (R:R) – “Mất ít, ăn nhiều” mới là chân ái:

  • Đây là tỷ lệ giữa số tiền anh em có thể mất (Risk – khoảng cách từ điểm vào lệnh đến Stop Loss) và số tiền anh em kỳ vọng kiếm được (Reward – khoảng cách từ điểm vào lệnh đến Take Profit).

  • “Nhao khuyên anh em nên nhắm tới tỷ lệ R:R ít nhất là 1:1.5 hoặc lý tưởng là 1:2, 1:3 trở lên. Tức là nếu anh em chấp nhận rủi ro mất 1 đồng, thì mục tiêu lợi nhuận phải là 1.5 đồng, 2 đồng, 3 đồng.”

  • Tại sao? Vì nếu R:R của anh em là 1:2, thì dù tỷ lệ thắng chỉ cần 40% thôi là anh em đã có lời rồi. Còn nếu R:R mà kiểu 1:0.5 (mất 1 đồng nhưng chỉ ăn 0.5 đồng) thì dù anh em thắng 60-70% số lệnh, cuối cùng vẫn lỗ sấp mặt.

• “Đừng bao giờ all-in, đừng bao giờ trung bình giá xuống (dollar-cost averaging) một cách mù quáng khi đang thua lỗ nặng.” Mấy cái này là con đường ngắn nhất dẫn đến “cháy tài khoản”. Trừ khi anh em là nhà đầu tư dài hạn với chiến lược rõ ràng và hiểu cực sâu mình đang làm gì – mà newbie thì Nhao cấm tiệt!

• Để hiểu rõ hơn về cái này, anh em có thể đọc bài Quản lý vốn trong Forex: Bí kíp sống sót của Trader của Nhao.

7. Đặt lệnh giao dịch đầu tiên

Đây là lúc “tay nhanh hơn não” hoặc “não nhanh hơn tay” đây.

• Mở cửa sổ đặt lệnh: Có nhiều cách:

  • Click đúp vào cặp tiền trong Market Watch.

  • Click nút “New Order” trên thanh công cụ.

  • Chuột phải vào biểu đồ, chọn “Trading” -> “New Order”.

  • Phím tắt F9.

• Trong cửa sổ “Order” (Lệnh):

  • Symbol (Mã): Chọn cặp tiền/sản phẩm muốn giao dịch (ví dụ EURUSD, XAUUSD – vàng).

  • Volume (Khối lượng): Tính bằng Lot. Newbie thì nên bắt đầu với khối lượng nhỏ nhất có thể (ví dụ 0.01 lot). “Đừng có thấy người ta đánh 1 lot, 10 lot mà ham, vốn mình bé thì phải liệu cơm gắp mắm.”

  • Stop Loss (Cắt lỗ): CỰC KỲ QUAN TRỌNG! Đây là mức giá mà nếu thị trường đi ngược hướng dự đoán, lệnh sẽ tự động đóng để giới hạn số tiền thua lỗ. “Không đặt Stop Loss thì khác gì lái xe không phanh, có ngày đâm sầm vào tường.”

  • Take Profit (Chốt lời): CŨNG QUAN TRỌNG KHÔNG KÉM! Đây là mức giá mục tiêu mà nếu thị trường đi đúng hướng, lệnh sẽ tự động đóng để hiện thực hóa lợi nhuận.

  • Type (Loại lệnh):

    • Market Execution (Khớp lệnh thị trường): Lệnh sẽ được thực hiện ngay lập tức theo giá thị trường hiện tại.

    • Pending Order (Lệnh chờ): Lệnh sẽ chỉ được kích hoạt khi giá chạm đến một mức xác định trước. Có 4 loại lệnh chờ chính: Buy Limit, Sell Limit, Buy Stop, Sell Stop. “Cái này để Nhao làm một bài riêng giải thích cho dễ hiểu, newbie cứ làm quen với lệnh thị trường trước đã.”

  • Sau khi điền đủ thông tin, nhấn nút “Sell by Market” (Bán theo giá thị trường) hoặc “Buy by Market” (Mua theo giá thị trường).

• Kinh nghiệm của Nhao: “Lần đầu đặt lệnh run lắm anh em ạ, tim đập thình thịch. Cứ bình tĩnh, tiền demo thôi mà, sai thì làm lại.”

8. Theo dõi và quản lý lệnh đang mở 

Sau khi đặt lệnh, nó sẽ xuất hiện ở tab “Trade” trong cửa sổ Terminal.

• Anh em sẽ thấy lệnh đang lời (màu xanh) hay lỗ (màu đỏ) bao nhiêu.

• Có nên dời Stop Loss (Trailing Stop) hoặc Take Profit không?

  • Ví dụ, nếu lệnh đang lời kha khá và anh em muốn bảo toàn một phần lợi nhuận, có thể dời Stop Loss lên điểm hòa vốn hoặc cao hơn.

  • “Cái này cần kinh nghiệm và phải có chiến lược rõ ràng, không phải cứ thấy lời tí là dời đâu. Newbie thì cứ để nguyên theo kế hoạch ban đầu cho chắc.”

• Khi nào thì đóng lệnh thủ công?

  • Nếu không muốn chờ giá chạm Stop Loss hoặc Take Profit, anh em có thể đóng lệnh bất cứ lúc nào bằng cách click chuột phải vào lệnh đó ở tab “Trade” rồi chọn “Close Order”, hoặc nhấn dấu “x” ở cuối dòng lệnh.

9. Nạp/Rút tiền (Khi đã tự tin với tài khoản Real)

Phần này thì khi nào anh em “tốt nghiệp” khóa Demo, cảm thấy sẵn sàng với tiền thật thì mới mò tới nhé.

• Các cổng nạp/rút phổ biến ở Việt Nam: Internet Banking, ví điện tử (Ngân Lượng, Momo, Skrill, Neteller…), thẻ Visa/Mastercard…

• Lưu ý:

  • Mỗi sàn có thể hỗ trợ các cổng khác nhau.

  • Xem kỹ phí nạp/rút của từng cổng.

  • Thời gian xử lý nạp/rút.

  • Một số sàn yêu cầu rút tiền về đúng cổng đã nạp vào.

• “Nạp tiền thì thường nhanh lắm, nhưng rút tiền thì có khi phải chờ. Anh em nên test thử nạp/rút một số tiền nhỏ trước khi giao dịch lớn để xem quy trình của sàn có ổn không.”

10. Luôn giữ kỷ luật và kiểm soát cảm xúc

Kiến thức có rồi, chiến lược có rồi, quản lý vốn cũng biết rồi. Nhưng nếu không kiểm soát được “con quỷ” tâm lý bên trong mình thì tất cả những thứ trên cũng bằng thừa! Tin Nhao đi, 90% thất bại của trader là do tâm lý.

• “Anh em có thể có một hệ thống giao dịch với tỷ lệ thắng 70% và R:R 1:2. Về lý thuyết là quá ngon đúng không? Nhưng khi vào lệnh thật, tiền của mình nó nhảy múa trên màn hình, tim đập, tay run, đầu óc bắt đầu ‘sản sinh’ ra đủ thứ suy nghĩ vớ vẩn.”

• Khi lệnh đang lời: “Chốt non không ta? Hay gồng thêm ăn cho dày?” -> Tham lam.

• Khi lệnh đang lỗ: “Cắt mẹ nó đi cho đỡ đau đầu? Hay gồng tiếp biết đâu nó quay đầu?” -> Sợ hãi, Hy vọng.

• “Chính những cảm xúc này nó làm cho anh em phá vỡ kế hoạch đã đặt ra, dẫn đến những quyết định sai lầm và cuối cùng là… ‘cháy túi’.”

Bí kíp rèn luyện “cái đầu lạnh” và một trái tim “có kỷ luật” của NhaoTrading:

Thuần hóa mấy “con quỷ” này không phải chuyện một sớm một chiều, nó là cả một quá trình rèn luyện gian khổ.

• LUÔN LUÔN có kế hoạch giao dịch rõ ràng TRƯỚC KHI vào lệnh:

  • “Điểm vào ở đâu? Stop loss chỗ nào? Take profit mục tiêu bao nhiêu? Khối lượng giao dịch là bao nhiêu? Trả lời được hết mấy câu này rồi hẵng bấm nút.”

  • Khi đã vào lệnh rồi thì TUÂN THỦ KẾ HOẠCH. Đừng để cảm xúc hay những biến động ngắn hạn của thị trường làm anh em lung lay.

• Chấp nhận rằng mình có thể sai, và sai là chuyện bình thường:

  • “Không ai là thánh cả. Sai thì cắt lỗ, làm lại lệnh khác. Thị trường luôn còn đó, cơ hội không thiếu.”

  • Đừng dằn vặt bản thân vì một lệnh thua. Hãy coi đó là một bài học.

• Chỉ giao dịch với số tiền bạn sẵn sàng mất:

  • Điều này Nhao đã nhắc ở phần quản lý vốn. Khi anh em không bị áp lực quá lớn về tiền bạc, tâm lý sẽ thoải mái hơn, quyết định cũng sáng suốt hơn.

• Biết khi nào nên dừng lại, nghỉ ngơi:

  • Nếu cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, hoặc vừa trải qua một chuỗi thua lỗ, hãy tạm dừng giao dịch. “Đừng cố đấm ăn xôi, càng cố càng dễ sai.” Đi ra ngoài hít thở không khí trong lành, làm việc gì đó khác để đầu óc thư giãn.

• Thiền định hoặc tập thể dục:

  • “Nghe thì có vẻ không liên quan gì đến trading đúng không? Nhưng tin Nhao đi, mấy cái này nó giúp đầu óc anh em minh mẫn, tập trung tốt hơn và kiểm soát cảm xúc hiệu quả hơn đấy.”

• Tìm một “đồng minh” hoặc một cộng đồng để chia sẻ:

  • Nói chuyện với những trader khác có thể giúp anh em giải tỏa căng thẳng, học hỏi kinh nghiệm và có thêm động lực. Nhưng nhớ là phải chọn đúng người, đúng cộng đồng nhé.

• Để hiểu sâu hơn về cách chiến đấu với mấy con quỷ tâm lý này, anh em có thể tìm đọc thêm bài Tâm lý giao dịch: Kẻ thù lớn nhất và cách NhaoTrading thuần hóa nó.

Các công cụ hỗ trợ trading (Ngoài MT4/MT5 và cái đầu của bạn)

Ngoài cái nền tảng giao dịch MT4/MT5 quen thuộc và bộ não ngày càng được “nâng cấp” của anh em ra, thì có vài “đồ chơi” khác có thể giúp công cuộc trading đỡ vất vả hơn, thậm chí là hiệu quả hơn. Nhao điểm qua vài món hay dùng nhé:

1. TradingView – “Mắt thần” soi chart đa năng:

• • “Thằng này thì Nhao mê tít. Giao diện trực quan, dễ xài, biểu đồ mượt mà, công cụ vẽ vời, chỉ báo thì vô thiên lủng.” Hầu hết các trader, từ gà mờ đến pro, đều biết hoặc dùng TradingView. 

  • Ưu điểm:

    • Biểu đồ của hầu hết mọi thứ trên đời (cổ phiếu, forex, crypto, hàng hóa…).

    • Bộ sưu tập chỉ báo khổng lồ, cả mặc định lẫn do cộng đồng tự viết (Pine Script).

    • Công cụ vẽ vời đa dạng (trendline, Fibonacci, các mẫu hình…).

    • Có thể lưu layout, template biểu đồ.

    • Có cộng đồng chia sẻ ý tưởng, phân tích (nhưng nhớ đọc có chọn lọc, đừng tin răm rắp).

    • Có bản miễn phí (hơi giới hạn tí) và các gói trả phí với nhiều tính năng hơn.

  • Nhao hay dùng TradingView để phân tích, kẻ vẽ, rồi mới qua MT4/MT5 đặt lệnh. Nó tiện hơn hẳn cái chart mặc định trên MT4/MT5, nhất là khoản vẽ vời và quản lý nhiều biểu đồ.

  • Anh em có thể tham khảo bài cách truy cập TradingView khi bị chặn của Nhao.

2. Lịch Kinh tế (Economic Calendar):

• • “Cái này thì bắt buộc phải có, như đi biển phải xem dự báo thời tiết vậy.” Lịch kinh tế liệt kê tất cả các sự kiện, tin tức kinh tế quan trọng sắp được công bố, mức độ ảnh hưởng dự kiến của chúng.

  • Các trang cung cấp lịch kinh tế uy tín: Investing.com, ForexFactory.com, Myfxbook.com…

  • Cách dùng: Xem hôm nay, tuần này có tin gì quan trọng liên quan đến các cặp tiền mình đang theo dõi không (ví dụ Non-farm, FOMC, quyết định lãi suất…). Biết trước để còn liệu đường mà tránh “bão” hoặc tìm cơ hội “lướt sóng”.

  • Nhao có thói quen check lịch kinh tế vào đầu mỗi ngày và đầu mỗi tuần. Mấy lúc có tin đỏ (tin quan trọng) là thị trường nó giật kinh lắm, newbie yếu tim thì nên đứng ngoài cho lành.

3. Nhật ký Giao dịch (Trading Journal)

• • “Cái này Nhao đã nhắc đi nhắc lại rồi, nhưng nó quan trọng nên phải nói nữa.” Có thể là một cuốn sổ tay, một file Excel, hoặc dùng các phần mềm/website chuyên dụng (ví dụ: Myfxbook, EdgeWonk, TraderSync…).

  • Ghi lại cái gì? Ngày giờ vào/ra lệnh, cặp tiền, khối lượng, lý do vào lệnh, điểm vào, stop loss, take profit, kết quả (lời/lỗ), ảnh chụp màn hình biểu đồ lúc vào lệnh, và QUAN TRỌNG NHẤT: CẢM XÚC CỦA BẠN LÚC ĐÓ.

  • Tại sao nó quan trọng? Giúp anh em nhìn lại quá trình giao dịch của mình một cách khách quan, tìm ra những sai lầm lặp đi lặp lại, điểm mạnh/yếu của hệ thống, và cả những “con quỷ” tâm lý nào hay hành hạ mình.

  • “Ngày xưa Nhao cũng lười viết nhật ký lắm. Nhưng từ khi chịu khó ghi chép, phân tích lại, thì hiệu suất giao dịch nó cải thiện rõ rệt. Nó như cái gương soi lại chính mình vậy.”

4. Forex VPS (Virtual Private Server) cho EA và lệnh chạy 24/7

• • “Cái này thì dành cho anh em nào xài Robot giao dịch (Expert Advisor – EA) hoặc muốn lệnh của mình (nhất là lệnh chờ, trailing stop) được thực thi ngay cả khi tắt máy tính ở nhà.”

  • VPS là một máy chủ ảo chạy liên tục. Anh em cài MT4/MT5 lên đó, cho EA chạy, thì nó sẽ hoạt động 24/7 mà không bị ảnh hưởng bởi mạng nhà mình chập chờn hay cúp điện.

  • “Chi phí thuê Forex VPS giờ cũng không quá đắt. Nếu anh em xác định theo hướng auto-trade thì nên đầu tư.”

  • Tham khảo ngay bài viết Top VPS Trading Forex rẻ và tốt nhất để thuê của Nhao nếu bạn có nhu cầu nhé!

5. Các công cụ tính toán (Calculators):

• • Pip Value Calculator: Tính giá trị của 1 pip cho một cặp tiền cụ thể với khối lượng giao dịch nhất định.

  • Position Size Calculator: Cực kỳ hữu ích! Giúp anh em tính toán khối lượng giao dịch (lot size) phù hợp dựa trên số vốn, mức rủi ro chấp nhận cho mỗi lệnh (ví dụ 1-2%), và khoảng cách stop loss. “Dùng cái này để đảm bảo không bao giờ mạo hiểm quá số tiền mình đã định trước.”

  • Margin Calculator: Tính toán số tiền ký quỹ cần thiết để mở một vị thế.

  • “Nhiều website của broker hoặc các trang tin tài chính đều có sẵn mấy công cụ này, anh em cứ Google là ra.”

6. Phần mềm Backtesting:

• • Ngoài chức năng backtest có sẵn (khá cơ bản) trên MT4, có những phần mềm chuyên dụng cho backtest với dữ liệu chất lượng hơn, nhiều tùy chọn hơn (ví dụ: Forex Tester, Soft4FX…).

  • “Mấy cái này thì thường phải trả phí, nhưng nếu anh em muốn kiểm tra chiến lược một cách nghiêm túc và chi tiết thì cũng đáng đồng tiền bát gạo.”

Đồ nghề thì nhiều lắm, nhưng quan trọng là anh em phải biết mình cần gì và sử dụng nó như thế nào cho hiệu quả. Đừng có ôm đồm quá nhiều thứ rồi loạn cả lên.

Những sai lầm của Newbie và cách Nhao từng “trả học phí”

Ai mới vào nghề cũng có lúc “ngu ngơ”, mắc sai lầm là chuyện thường. Chính Nhao đây cũng từng “nộp học phí” cho thị trường không ít lần vì những lỗi ngớ ngẩn. Anh em đọc để mà tránh, đừng đi vào vết xe đổ của Nhao nhé:

1. Giao dịch KHÔNG CÓ STOP LOSS

   • “Đây là cái lỗi NGU NHẤT, NGU KINH ĐIỂN, NGU TRƯỜNG TỒN VỚI THỜI GIAN mà newbie nào cũng dễ mắc phải. Cứ nghĩ giá nó sẽ quay đầu, gồng lỗ với hy vọng mong manh.”

   • Học phí của Nhao: “Nhớ đời cái lệnh GU (GBPUSD) năm nảo năm nao, Nhao tự tin nó lên, méo thèm đặt stop loss. Ai dè nó cắm một mạch mấy trăm pip, bay gần nửa tài khoản. Đêm đó thức trắng, nhìn tiền bốc hơi mà tim nó đau như cắt. Từ đó về sau, không có stop loss là Nhao không vào lệnh, thề!”

2. Sử dụng ĐÒN BẨY (LEVERAGE) QUÁ CAO

   • Đòn bẩy nó như con dao hai lưỡi, giúp khuếch đại lợi nhuận nhưng cũng khuếch đại luôn cả thua lỗ. Newbie thấy sàn cho đòn bẩy 1:500, 1:1000 là khoái, nghĩ mình vốn nhỏ cũng đánh được lệnh to, ăn cho nhanh.

   • Học phí của Nhao: “Lúc mới biết đến đòn bẩy, Nhao cũng ham lắm. Tài khoản có vài trăm đô mà quất lệnh như mấy ông quỹ nghìn tỷ. Kết quả là chỉ cần giá nó giật nhẹ một phát ngược hướng là tài khoản ‘cháy khét lẹt’. Sau này mới hiểu, đòn bẩy phải dùng có kiểm soát, phù hợp với khẩu vị rủi ro và kinh nghiệm.”

3. ALL-IN hoặc NHỒI LỆNH VÔ TỘI VẠ

   • Thấy một kèo “thơm”, tự tin quá mức, thế là dồn hết tiền vào một lệnh. Hoặc khi lệnh đang lỗ, thay vì cắt thì lại nhồi thêm lệnh với hy vọng trung bình giá.

   • Học phí của Nhao: “Có lần Nhao bắt đáy Vàng, thấy nó giảm sâu quá nghĩ chắc chắn bật lên. Lệnh đầu vào, nó xuống tiếp, nhồi lệnh hai, nó vẫn xuống… Cứ thế nhồi đến lúc tài khoản không chịu nổi nữa thì ‘bùm’. Bài học xương máu: Đừng bao giờ cố gắng bắt dao rơi khi mình chưa đủ trình, và đừng bao giờ nhồi lệnh khi không có kế hoạch rõ ràng.”

4. Giao dịch theo “PHÍM HÀNG” mà không có chính kiến:

   • Nghe thằng bạn khoe ăn kèo này, thấy “chuyên gia” A hô mua con kia, thế là nhắm mắt làm theo mà không cần biết tại sao.

   • Học phí của Nhao: “Ngày xưa cũng hay la cà mấy group, diễn đàn. Thấy ai hô hào kèo nào ‘chắc ăn’ là y như rằng cũng ngứa tay vào theo. Kết quả là lúc thì ăn được tí ti, lúc thì thua sấp mặt, mà chả hiểu tại sao mình lại vào cái lệnh đó. Sau này mới ngộ ra, tiền của mình thì phải do mình quyết định, dựa trên phân tích của mình.”

5. BỎ QUA QUẢN LÝ VỐN 

   • Không tính toán khối lượng giao dịch phù hợp, không xác định mức rủi ro cho mỗi lệnh. Cứ vào lệnh theo cảm hứng.

   • Học phí của Nhao: “Thời kỳ ‘trẻ trâu’, Nhao chỉ chăm chăm vào phân tích kỹ thuật, nghĩ mình soi chart giỏi là auto win. Quên béng mất cái quản lý vốn. Kết quả là có những chuỗi thắng liên tiếp, tài khoản tăng vù vù. Nhưng chỉ cần 1-2 lệnh thua nặng do vào khối lượng quá lớn là bay sạch thành quả, thậm chí âm cả vào vốn. Đau!”

6. OVERTRADING (Giao dịch quá nhiều)

   • Cứ mở máy lên là phải có lệnh, không giao dịch là cảm thấy bứt rứt khó chịu. Vào lệnh liên tục mà không có tín hiệu rõ ràng.

   • Học phí của Nhao: “Có những ngày Nhao ngồi trước màn hình cả chục tiếng, vào ra mấy chục lệnh. Cuối ngày tổng kết lại thì phí giao dịch (spread, commission) nó ăn mẹ nó gần hết lãi, thậm chí còn lỗ vì nhiều lệnh vào vội, sai tè le. Giờ thì Nhao học được cách kiên nhẫn hơn, có khi cả ngày chả vào lệnh nào nếu không thấy kèo ‘ngon’.”

7. KHÔNG CHỊU HỌC HỎI, LƯỜI BACKTEST, KHÔNG GHI NHẬT KÝ GIAO DỊCH:

   • Nghĩ mình thông minh, học qua loa là đủ. Hoặc lười, ngại bỏ thời gian ra để kiểm tra lại chiến lược, ghi chép lại quá trình giao dịch.

   • Học phí của Nhao (và của nhiều người): “Đây là cái lỗi mà nhiều anh em mắc phải. Cứ giao dịch theo bản năng, thua thì đổ tại thị trường, thắng thì nghĩ mình giỏi. Không có sự đúc kết, rút kinh nghiệm thì làm sao mà tiến bộ được.”

Mỗi sai lầm này Nhao đều từng trải qua, trả giá bằng tiền mặt, mồ hôi và cả những đêm mất ngủ. Anh em đọc để mà thấm, để mà né. Đừng để đến lúc ‘mất bò mới lo làm chuồng’ nhé!

Kết Luận

Về lộ trình phát triển cho Newbie, Nhao xin tóm gọn lại:

1. Giai đoạn “Mầm Non” (1-3 tháng): Học kiến thức CỰC KỲ CƠ BẢN (Forex là gì, thuật ngữ, MT4/MT5). CHỈ DÙNG TÀI KHOẢN DEMO.

2. Giai đoạn “Tiểu Học” (3-6 tháng trở lên): Học sâu về Phân tích Kỹ thuật, làm quen Phân tích Cơ bản. VẪN LÀ DEMO.

3. Giai đoạn “Trung Học” (Ít nhất 6 tháng – 1 năm): Xây dựng HỆ THỐNG GIAO DỊCH CÁ NHÂN, Backtest kỹ lưỡng, Forward Test trên DEMO. Ghi NHẬT KÝ GIAO DỊCH đều đặn.

4. Giai đoạn “Đại Học” (Từ từ và cẩn trọng): Bắt đầu với TÀI KHOẢN REAL VỐN NHỎ. Tiếp tục tuân thủ hệ thống, rèn luyện tâm lý.

5. Giai đoạn “Sau Đại Học” (Không ngừng nghỉ): Tối ưu hóa hệ thống, nâng cao kỹ năng, thích nghi với thị trường. Mục tiêu là LỢI NHUẬN BỀN VỮNG.

“Con đường này nó dài và gian nan lắm anh em ạ. Không có chuyện học vài ngày, vài tuần là thành tài được đâu. Nhưng nếu anh em thực sự đam mê, thực sự nghiêm túc và có đủ KIÊN TRÌ, thì Nhao tin là ‘trái ngọt’ sẽ đến.”

Chúc anh em vững tay chèo trên con thuyền Forex đầy sóng gió này! Có gì khó khăn cứ “ới” Nhao, biết gì Nhao chỉ đó!

Tham khảo và Nguồn thông tin thêm

1. Investopedia Forex Trading – Tài nguyên toàn diện về forex trading.
2. ForexFactory – Lịch kinh tế và diễn đàn forex hàng đầu.
3. TradingView – Công cụ phân tích kỹ thuật và cộng đồng trader.
4. Bank for International Settlements – Thông tin về khối lượng giao dịch và xu hướng thị trường forex toàn cầu.
5. MQL5 – Cộng đồng phát triển các chỉ báo và robot giao dịch forex.
6. Forex Peace Army – Đánh giá về các sàn forex và công cụ giao dịch.